Kinderspelen
Het kinderspel is een veel gebruikt thema op Hollandse tegels. De kinderspelen zijn immaterieel erfgoed. Het gaat om festiviteiten en rituelen.
Wij willen Oud Hollandse gebruiken en verhalen een rol in ons collectie-, verzamel- en presentatiebeleid toekennen. Hierbij hebben wij ons de vraag gesteld hoe wij immaterieel erfgoed kunnen verzamelen en ontsluiten, zodat het Buitenmuseum als programmerende erfgoedinstelling gemeenschappen een kans kan bieden om door middel van objecten verhalen te vertellen om het Oud Hollands erfgoed levend te houden, te verduurzamen en door te ontwikkelen. Aandacht voor diversiteit en de levende praktijk is daarbij van belang. Mensen, objecten en tradities worden verbonden door een koppeling te maken van objecten en erfgoedverhalen. Door verrassende en inspirerende vormen van immaterieel erfgoed kunnen we reflecteren op de eigen identiteit.
Een voorbeeld van Oud Hollandse tradities en immaterieel erfgoed in ons museum zijn de Oud Hollandse tegels die wij kunnen verbinden met kinderspelen. Er is een grote diversiteit aan kinderspelen. Sommige spelen zijn vandaag nog steeds gangbaar, terwijl andere kinderspelen door deskundigen geïdentificeerd moeten worden, aangezien ze in onbruik zijn geraakt. Door een objectnummer toe te kennen aan de tegels met het kinderspel kan een crosslink gemaakt worden met immaterieel erfgoed. Hierbij een kort overzicht van kinderspelen op de tegels in het Buitenmuseum. U kunt deze zoektermen gebruiken in onze database.
Tiepelen is een kinderspel waarbij twee groepen tegen elkaar spelen. Bij het spel wordt de ene partij een korte stok weggeslagen met een lange stok.
Schommelen. Een schommel is een speeltoestel. Een schommel bestaat uit een zitplank die aan weerszijden met een touw of ijzer is opgehangen. Door op een bepaalde manier met het lichaam te bewegen gaat de schommel heen en weer. Dé manier is: Met het bovenlichaam naar achteren hangen en tegelijk worden de benen naar voren gestoken. Voor het eerst aangetroffen in 1501 ehendigheidsspel dat met botje van geslachte dieren of voorwerpen die daarop lijken werd gespeeld
Koten. Slaat vooral op het door jongens of mannen gespeelde spel; de variant die door meisjes werd gespeeld, werd bikkelen genoemd. ‘Met bikkels of koten spelen’ is voor het eerst in een afbeelding aangetroffen in het jaar 1511.
Duwslee. Spel op ijs waarbij een schaatser iemand in de slee voortduwt.
Schaatsen is het zich voortbewegen op dunne, rechte ijzers over ijs.
Kegelen is een balspel waarbij de deelnemer probeert met een bal 9 kegels om te gooien.
Drijftol. Met een touw of zweep een toll laten draaien door er steeds weer tegenaan te slaan.Zo’n tol wordt wel een zweeptol of een drijftol genoemd. Je moest de tol namelijk steeds weer aandrijven.
Boksen is een tactische vechtsport waarbij ringinzicht, de coördinatie van voeten, ogen en handen, en conditie centraal.
Hoepelen is de hoepel verticaal over de grond te laten rollen, deze telkens een zetje gevend met een stokje terwijl het kind, zowel jongens als meisjes, erachteraan rent.
Een handstand of handenstand of op de kop staan is de positie waarin iemand geheel ondersteboven op zijn handen staat. De armen zijn hierbij gestrekt langs het hoofd, en de benen steken recht de lucht in.
Steltlopen is een kinderspel waarbij gelopen wordt op stelten (palen). Oorspronkelijk was steltlopen een wijze om ondergelopen land te doorwaden of om op geringe hoogte te werken.
Kruisboogschieten. Spel waarin met een kruisboog op een object wordt geschoten.
Klootschieten is een werpsport, waarbij met een kogel of zware bal wordt geworpen.
Zuigertje– Door een stukje rond leer werd een stukje touw gestoken. Het zuigleertje werd vervolgens een tijdje onder water gedompeld om daarna op een gladde straatsteen te worden geklemd door hem vast te trappen. Het lukte dan soms om de steen omhoog te trekken.
Muziek maken. Er zijn een aantal tegels waarbij twee figuren zijn afgebeeld; een man en een vrouw. De man zingt en de vrouw speelt op een muziekinstrument, mogelijk een rommelpot. Een rommelpot of foekepot is een oud volksmuziekinstrument. Het instrument bestaat uit een aardewerken pot met een vlies erover gespannen.
